Ostrożnie we mgle


Mateusz Skutnik, Jerzy Szyłak „Rewolucje tom 7: We mgle”, wyd. Timof i cisi wspólnicy
Ocena: 7 / 10

Każdy kierowca wie, że poruszanie się we mgle wymaga zachowania szczególnych środków ostrożności. Czy o podobnej zasadzie winni pamiętać również autorzy „Rewolucji”, umieszczając fabułę najnowszego tomu serii w gęstej niczym mleko zawiesinie?

Przed wynalezieniem odbiorników telewizyjnych przyjazd cyrku stanowił nie lada atrakcję, zwłaszcza w mniejszych miasteczkach, gdzie paleta rozrywek ograniczała się do skromnych pasaży handlowych, wędrownego kataryniarza, klubu i łaźni dla miejscowych notabli oraz ulokowanej dyskretnie dzielnicy uciech. Wyłaniający się znienacka na zatopionej we mgle ulicy cyrk braci Fellini mógł więc liczyć na nadkomplet podczas wieczornego przedstawienia. Tym bardziej, że obok urodziwych akrobatek, przezabawnych clownów i dzikich zwierząt szczycił się światowej sławy iluzjonistą, doktorem Mykolasem Edmondantesem, który zechciał dać popis swych wyjątkowych umiejętności, hipnotyzując całą zebraną w namiocie publiczność. Jednakże nie samym cyrkiem żyje miasteczko. W dość zagadkowych okolicznościach giną bowiem szanowani obywatele, stawiając miejscowego inspektora i podległych mu konstablów przed najtrudniejszym w karierze dochodzeniem.

„Rewolucje we mgle” to album wieńczący dylogię, do której współtworzenia Mateusz Skutnik zaprosił Jerzego Szyłaka. Abstrahując od niewątpliwej przyjemności, z jaką przychodzi konsumowanie kolejnej opowieści niesamowitej, sięgającej czasów drugiej rewolucji przemysłowej, momentami nasuwa się nieodparte wrażenie, że tym razem autorzy zdecydowali się pójść drogą na skróty, co we mgle nie zawsze okazuje się najlepszym rozwiązaniem.

Pierwszym symptomem wskazującym na powyższe może być objętość tomu, o połowę skromniejsza od poprzedniego. Świadomie, bądź nie, Jerzy Szyłak, rozpisując scenariusz komiksu, nawiązał do zakończenia pierwszego czteroksięgu „Rewolucji”, obrazując triumf metafizyki nad bezduszną myślą techniczną. Zapewne dlatego – w odróżnieniu od „Rewolucji na morzu”, które skonstruowane były wręcz z hitchcockowską precyzją – postawił na niedopowiedzenia, intertekstualne tropy, pozostawiając ostateczną interpretację w rękach czytelników. I chociaż metoda ta sugestywnie potęguje oniryczną atmosferę pogrążonego w gęstych oparach miasteczka, można by się spierać, czy takie rozwiązanie nie oznacza przypadkiem pójścia na swego rodzaju łatwiznę. Fabuła więcej rodzi elementarnych pytań niż odpowiedzi, poznajemy jedynie skutki, nie zaś przyczyny, a dodatkowe kilkanaście stron mogłoby wiele w tej materii zmienić.

Pełni swoich możliwości nie pokazał również Mateusz Skutnik. Odwołując się do retoryki motoryzacyjnej, we mgle należy przede wszystkim jeździć wolniej. Paradoksalnie, badania wykazują, że kierowcy w takiej sytuacji zwiększają prędkość. Podobnie postąpił Skutnik – podczas prac nad omawianym tomem przyśpieszył tempo, rysując jedną planszę dziennie (czym zresztą chwalił się na swym blogu). Niestety odbiło się to na detalach – rysunki są mniej dokładne, co widać zarówno w scenach zbiorowych (wystarczy porównać widownię zgromadzoną w cyrku na stronach 11 lub 13 z widownią koncertu na stronie 8 „Elipsy”), jak i w kadrach prezentujących bohaterów w zbliżeniu.

Te mankamenty nie przekreślają walorów albumu, nadal mamy do czynienia z godnym reprezentantem polskiej sztuki komiksowej, jednakże rozpieszczeni marynistyczną odsłoną serii, oczekiwalibyśmy równie znakomitego efektu. Tymczasem zabrakło kilkunastu stron scenariusza, kilkunastu więcej dni rysowania. Albo ostrożności, niezbędnej do poruszania się w gęstej mgle.

Artur Maszota



Rewolucje we Mgle; recenzja na alei komiksu


“We mgle” to siódmy tom cyklu “Rewolucje” Mateusza Skutnika. Scenariusz tego, podobnie jak i poprzedniego tomu zatytułowanego “Na morzu”, Skutnik stworzył wraz z Jerzym Szyłakiem. Obydwa różnią się nieco od poprzednich części cyklu.

Komiks ma charakter kryminalnej zagadki z elementami fantastyki. Blisko mu do klimatu grozy. Tytułowa mgła, która spowija miasto, kryje w sobie tajemnicę, nadaje onirycznego charakteru całości. Skutnik zgrabnie prowadzi dwie, pozornie ze sobą nie związane historie.

Pierwsza opowieść dotyczy serii zbrodni popełnianych w mieście, do którego właśnie zawitał wspaniały cyrk braci Fellini. Bohaterów dramatycznych zdarzeń poznajemy po kolei. W pierwszej scenie widzimy Pana Radcę i Pana Sekretarza, z którego ust padają słowa „Cyrk! Nie lubię cyrku… to rozrywka dla głupców, prostaków, kobiet i dzieci…”. Obaj są na stanowiskach i nie dla nich takie proste rozrywki. Ponownie obserwujemy obu panów, kiedy w uniesieniu przeżywają cyrkowe widowisko, z zapartym tchem śledzą popisy woltyżerek, płaczą ze śmiechu ze slapstickowych żartów klaunów, klaszczą najgłośniej podczas tresury słoni. Smutna i prawdziwa jest ta mini satyra społeczeństwa, jaką raczą nas twórcy komiksu, wytykając nam takie cechy jak pozoranctwo i zakłamanie.

Największą atrakcją cyrku jest wielki hipnotyzer, doktor Mykolas Edmondantes. Za pomocą gigantycznego wahadła hipnotyzuje wszystkich obecnych na przedstawieniu. Kiedy spektakl dobiega końca, wszyscy są zachwyceni i szczęśliwi. Jednak w mieście zaczyna się dziać coś niepokojącego. Wraz z cyrkiem przybyła do miasta śmierć, ludzie po kolei giną w niewyjaśnionych okolicznościach, znikają bez śladu. Jesteśmy świadkami makabrycznych zbrodni i bezradności śledczych. A przedstawienie dalej trwa.

Na dolnym pasku toczy się zgoła inna historia, jest to opowieść o miłości, miłości nieszczęśliwej, którą jak wszystko inne pochłania mgła. Skutnik bawi się formą i kiedy historia ma się ku końcowi, pasek staje się coraz węższy i węższy aż w końcu znika, by fabularnie spleść się z główną historią.

Urzekła mnie widoczna w ostatnich dwóch tomach faktura papieru, na którym zostały namalowane plansze komiksu. Ziarnista, karbowana powierzchnia papieru podkreśla klimat malunków, nadaje im charakteru, dobrze komponuje się z mgłą…

Komiks Skutnika jest świetnie skomponowany, pięknie namalowany, z doskonałymi światłocieniami. Kolorystyka utrzymana jest w palecie jesiennych barw: czerwieni, żółci, brązów i czerni. Wszystko osnute mleczną, jesienną mgłą. Jedynie epilog odstaje od całej opowieści, jest dla niej kontrapunktem, który przenosi czytelnika w zupełnie inny świat.

“We mgle” jest całością przemyślaną i narysowaną z dużą dokładnością i dbałością o detale. Fabuła trzyma klimat niepewności i grozy do ostatniej kreski. Autorzy nie odmówili sobie również małej gry z popkulturą. Historia zawiera kilka zgrabnych nawiązań; na przykład cyrk braci Fellinich kojarzy się z nazwiskiem znanego reżysera Federico Felliniego, który słynny jest ze swego onirycznego, barokowego stylu. Znana jest również historia jakoby Fellini jako mały chłopiec, uciekł wraz z wędrownym cyrkiem, który zrobił na nim ogromne wrażenie. Inspiracje sztuką cyrkową są widoczne w twórczości tego artysty.

Kolejnym ukłonem w stronę czytelnika jest sam wielki hipnotyzer Edmondantes, którego nazwisko nawiązuje do słynnej postaci Edmonda Dantèsa, znanego również jako hrabia Monte Christo z powieści Aleksandra Dumasa. Również losy Edmonda Dantèsa i Edmondantesa są podobne i skłaniają do szerszego spojrzenia na sam komiks.

“Rewolucje. We mgle” to doskonały komiks pod każdym względem. Przemyślany, zgrabnie narysowany. Komiks, który wchodzi w dialog z czytelnikiem. Wciąga go w swój świat, zmusza do zatrzymania się nad nim chwilę dłużej, skłania do refleksji i zaprasza do gry ze zbrodnią, z kulturą, ze Skutnikiem i Szyłakiem… we mgle.

Ocena: 10/10

Matylda Sęk



Rewolucje 7; recenzja w ziniolu


Kiedy na drugim kadrze piątej strony albumu Rewolucje we mgle w oczach dwóch postaci rysuje się zdziwienie spowodowane wyłaniającym się z mgły słoniem, można zacząć zadawać sobie pytanie: czy to jeszcze Skutnik, czy już może Moebius? Gdański twórca komiksów przeskoczył poprzeczkę ustawioną sobie poprzednim, również fenomenalnym pod względem graficznym tomem i nie wypada już o nim pisać inaczej, niż światowa ekstraklasa.

Repertuar komplementów, jakimi można obdarzyć Skutnika, powoli się wyczerpuje. Jest jednak jeszcze jeden, którego chyba nikt nigdy wobec tego twórcy nie użył – umiejętność rysowania “pleców konia”. Rewolucje we mgle istotnym miejscem akcji czynią cyrk, stąd dość duża ilość zwierząt na rysunkach. Słonie, tygrys, koń – w ujęciu Skutnika prezentują się znakomicie. Wspominałem już o światowej ekstraklasie? Karierze na zachodzie?

Poza owymi zaskoczeniami, jest w najnowszych Rewolucjach pewien constans, różniący się od pozostałych tomów jedną istotną cechą – jest dopracowany do perfekcji. Chodzi o kompozycję albumu, mistrzowskie wykorzystanie języka komiksu oraz – dosłownie i w przenośni – ukazanie jego MAGII. Skutnik od zawsze w swoich historiach pozostawiał wiele niedopowiedzeń i furtek, których otwarcie należało do czytelnika. Być może właśnie przez tę magiczną mgłę, w omawianym tomie mamy ich najwięcej. Jerzy Szyłak, z którym Skutnik po raz kolejny połączył siły tworząc tym razem duet KOMPLETNY, zadbał o odpowiednie granie na czytelniczym nosie, wyprowadzając mnie co najmniej raz w pole. Ten album, mimo swej dość prostej fabuły jest nieprzewidywalny. I tu również tkwi jego niesamowita moc.

Tak, jak początkowe tomy serii opowiadały o wynalazcach i ich dziełach, tak i we mgle mamy podobny motyw. Tym razem stanowi on jedynie pretekst do zawiązania akcji, po czym zwalnia pole wspomnianej magii. Technika poszła w las. Seria pod władaniem dwóch Panów na “S” zmieniła się w taką, którą się czuje. I w którą się wpatruje, by poczuć więcej. A po tym wpatrywaniu wraca się do początku opowieści albo do dowolnie wybranej strony i czuje się znowu.

Rewolucje we mgle mają w sobie coś z horroru, albo przynajmniej trzymającego w napięciu thrillera. Do miasta przyjeżdża cyrk, którego główną atrakcją jest światowej sławy hipnotyzer Edmondantes. Kuglarze wkraczają na ulice w momencie, gdy te zalane są gęstą mgłą. Po pierwszym przedstawieniu coś się dzieje i zaczynają ginąć ludzie. Mgła ożywa? Magik robi nas w konia? Autorzy bawią się pomiędzy rzeczywistością a ułudą?

Odpowiedzi na powyższe pytania z mojej strony jest kilka i zobrazowane są przez następujące reakcje: “co się dzieje?!” (na styku stron 20 i 21), “o co chodzi?” (strona 25), “wow!” (przejście ze strony 46 do 47) “klap!”* (zanikający pasek na dole plansz i jego kulminacja).

Panie i Panowie, Rewolucje we mgle to komiks wybitny, który Was zaskoczy, wciągnie i nie jeden raz przyciągnie do siebie. Perełka światowej klasy i najlepszy komiks jaki czytałem od lat. A czytałem wiele znakomitych.

Panowie autorzy, jeśli czytacie te słowa – jesteście mistrzami.

* – odgłos opadającej szczęki.

Dominik Szcześniak



Rewolucje 7; recenzja na independent


Rewolucje. Z morza we mgłę.

Rysowanie zaczął 15 czerwca. Dokładnie 30 lipca Mateusz Skutnik ukończył ostatnią planszę. Planszę z numerem 46. Stało się to po 46 dniach malowania. Efekt? Siódmy tom cyklu „Rewolucje” – przechodzi najśmielsze oczekiwania.

Skutnik chyba jeszcze nigdy nie malował aż tak pięknie. Do tej pory kreując „Rewolucje” ograniczał się swoimi scenariuszami. Gdy jednak do pisania kolejnych tomów zaprosił Jerzego Szyłaka, nie miał już wymówki, że czegoś nie narysuje. Ten „wyciska z rysownika siódme poty, zaludniając plansze miejscami, zdarzeniami i postaciami, o których narysowaniu nawet mi się nie śniło w tamtych czasach. Sprawa jest prosta – rysownik który sam wymyśla sobie scenariusze sam siebie wciska w przytulny kokon swoich umiejętności, rysuje tylko to, co umie i co mu relatywnie łatwo wychodzi. Jerzy Szyłak zagląda do tego kokonu i mówi – ej, panie, wyłaź pan – narysuj mi to. I to. I to…” Już tom „Na morzu” – szósty z cyklu – wyróżniał się od poprzednich rozmachem, z jakim został zakomponowany – w efekcie hitchcockowski scenariusz rozrósł się na blisko 90 stron. „Rewolucje: We mgle” to kolejny, ogromny krok do przodu. Wprawdzie nieco skromniejszy jeśli chodzi o liczbę plansz, ale za to znacznie „gęstszy”. Patrząc na gotowy album naprawdę nie chce mi się wierzyć, że wystarczyło mu zaledwie 46 dni do jego ukończenia. Panie Mateuszu! Szacunek!

Autorzy mówią. że nowy tom „Rewolucji” powstał podczas podróży pociągiem w… 2004 roku – Skutnik przyznaje, że jednak dopiero teraz „poczuł się na tyle silny w łapie, żeby zaatakować ten scenariusz.” Rzucane, luźne pomysły Szyłak zmontował w jedną całość. Cholernie spójną, gdzie wizja budowania w centrum miasta pasaży handlowych – takich z wielkimi, oświetlonymi witrynami wystawowymi – szybko przeradza się w inną wizję, wykreowaną przez hipnotyzera z Litwy, niejakiego doktora Edmondantesa. Dobrze przeczytaliście. Siódma rewolucja jest rewolucją w umysłach, która dokonuje się z chwilą pojawienia się nad miastem złowieszczej mgły, z której wyłaniają się słonie, zwiastujące nadejście cyrku braci Fellini (a taki żart). I choć sekretarz w jednym z kadrów mówi: „Cyrk! Nie lubię cyrku… To rozrywka dla głupców, prostaków, kobiet i dzieci”, to wraz z wizjonerem od pasaży – radcą – dają się w tą zabawę wkręcić. Hipnotyzer oczywiście okazuje się być kimś innym, niż się podaje, a rozwiązanie zagadki przynosi pewna stara fotografia. Niestety, na powstrzymanie szaleńca jest już zbyt późno. Ktoś ginie pożarty przez tygrysa, ktoś natyka się na płynący przez ulice statek, jeszcze ktoś inny wpada pod pociąg, choć przez miasteczko nie prowadzi linia kolejowa…

Połączenie literackiego talentu Jerzego Szyłaka z malarskim Mateusza Skutnika stworzyło jedne z najlepszych duetów komiksowych w naszym kraju. Widać, że Szyłak wczuł się w świat wymyślony przez Skutnika. Ten z kolei – zawierzając scenarzyście, gdy oddawał mu swoje dziecko – nie spodziewał się chyba, że da „Rewolucjom” nowe życie, czego dowodem kolejne tomy tworzone po kilkuletniej przerwie.

„Rewolucje: We mgle” są drugim tegorocznym, albumem Mateusza Skutnika. Poprzedni – „Komiksy znalezione na strychu” – był zbiorkiem jego starych szortów. Teraz dostajemy już materiał zupełnie premierowy. Ale Skutnik i w jednej, i w drugiej odsłownie „smakuje” znakomicie. Oby jeszcze tylko chciało mu się tworzyć częściej. Skoro na album potrzebuje tylko 46 dni…

Mamoń.



Rewolucje 7; recenzja na komiksomanii


“Rewolucje” to jedna z najlepszych marek polskiego komiksu. Utrzymana w steampunkowej stylistyce seria Mateusza Skutnika od 2004 roku zaskakuje i urzeka. To inteligentna, świetnie narysowana opowieść o świecie, który mógłby być. Niestety “We mgle” to najsłabsza z dotychczasowych części. Wciągająca i sprawnie poprowadzona, ale jednocześnie pusta i rozczarowująca.

Do spowitego złowieszczą mgłą miasta przybywa cyrk. Jego największą gwiazdą jest hipnotyzer – tajemniczy jegomość, obiecujący, że rzuci czar na wszystkich mieszkańców. Jednak wkrótce po jego występie w przedziwnych okolicznościach zaczynają umierać prominentni obywatele. Pierwszego na środku ulicy zagryza tygrys, kolejnego w szczerym polu rozjeżdża pociąg. Czy ma to coś wspólnego z hipnozą, czy to raczej sprawka mgły?

“We mgle” to drugi tom “Rewolucji” stworzony we współpracy ze scenarzystą Jerzym Szyłakiem. W poprzednim, “Na morzu”, Skutnik i Szyłak bawili się schematami opowieści grozy, opowiadali na nowo historię Titanica, spuszczając na niego krwiożercze ptaki wprost z filmów Alfreda Hitchcocka. Tym razem sięgnęli po kryminał z wątkami fantastycznymi – najbardziej nurtującą zagadką albumu nie jest jednak pytanie “kto zabija?”, ale “jak to robi?”. I “co wspólnego ma z tym mgła, o której wciąż wszyscy przypominają?”.

Sęk w tym, że autorzy pogrywają z czytelnikiem. Zwodzą go, obiecują łamigłówkę, przygotowują scenę pod wielkie rozwiązanie, a następnie, pozostawiają z pustymi rękoma. Szyłak umiejętnie pompuje balon oczekiwań. Jednak w finale, miast przebić go z hukiem, spuszcza powietrze. Puentą jest tu brak puenty, rozczarowanie czytelnika jest zamierzone. Pozostawiony sam sobie, może próbować nadać temu głębszy sens, ale mnie się ta sztuka nie udała.

I na tym polega największy problem “We mgle”. Rozczarowane, nawet jeżeli wywołane celowo, wciąż ma gorzki posmak. A to wszystko, co udaje się Skutnikowi i Szyłakowi uzyskać. Ich opowieść jest więc zwarta, sensowna i angażująca, ale pozostawia po sobie niedosyt. Nawet, jeżeli autorzy osiągają zamierzony cel, to jest to cel niewart świeczki. Po lekturze odbiorca pozostaje obojętny, nieporuszony. Wszak, chodziło tylko o to, by z niego zakpić. Dlatego “We mgle” jawi mi się jako pusta błyskotka, popis warsztatowej sprawności, za którą nie stoi nic więcej.

Żadnych zastrzeżeń nie można mieć za to do pracy Skutnika. W trakcie tworzenia albumu rysownik chwalił się w mediach społecznościowych, że to najlepsze plansze, jakie kiedykolwiek narysował. I trzeba przyznać mu rację. Każdy kadr jest tu niezwykle dopracowany, świetnie dobrana kolorystyka umiejętnie buduje atmosferę, szczegóły nadają światu przedstawionemu wyjątkowości. Zakończenie natomiast, w którym cytowany jest amerykański malarz Grant Wood, to prawdziwy popis, dowód na to, że Skutnik jest dziś chyba najbardziej utalentowanym polskim artystą komiksowym.

Tym bardziej szkoda, że cała ta para poszła w gwizdek.

Tomasz Pstrągowski



Rewolucje 7: we Mgle


Rewolucje 7: we Mgle
scenariusz: Jerzy Szyłak | rysunki: Mateusz Skutnik
see sample pages | watch the trailer

Niniejszy tom, podobnie jak poprzedni [Rewolucje na Morzu], został wymyślony w 2004 roku podczas podróży pociągiem. Z naszych wspólnych luźnych pomysłów Jerzy Szyłak złożył scenariusz dopięty na ostatni guzik. Szyłak wyciska z rysownika siódme poty, zaludniając plansze miejscami, zdarzeniami i postaciami, o których narysowaniu nawet mi się nie śniło w tamtych czasach. Sprawa jest prosta – rysownik który sam wymyśla sobie scenariusze sam siebie wciska w przytulny kokon swoich umiejętności, rysuje tylko to, co umie i co mu relatywnie łatwo wychodzi. Jerzy Szyłak zagląda do tego kokonu i mówi – ej, panie, wyłaź pan – narysuj mi to. I to. I to. I tak oto, po ośmiu latach poczułem się na tyle silny w łapie, żeby zaatakować ten scenariusz. Wynik przeszedł moje najśmielsze oczekiwania, a zawdzięczam to tylko i wyłącznie scenarzyście.

  • Rok wydania polskiego: 3/9/2012
  • Liczba stron: 48
  • Format: 210X280 mm
  • Oprawa: twarda
  • Papier: kreda
  • Druk: kolor

Recenzje:



Today’s the day


What day it is you ask? Why, the day the earth stood still. Well, not really, but today a package came through and in it – my brand new comic book album. The look, the touch, the smell – yep, that’s printing allright. Go ahead and tell me reading in PDF means anything. I dare you. :D



Rewolucje 7; sample




46/46


So, this happened.

Let’s go back to the beginning. I’m a man of challenge. It’s not that I like to challenge myself – it’s that I have to challenge myself in order to do better.

It’s always been like this. Find something hard to accomplish – and then just do it. Last year for example it was 24 hour comic project. It’s a one-day event, where you sit and draw for 24 hours straight with no sleep nor breaks, your goal is to create 24-page comic book. Here’s what came out of it last year. Although challenging, I must agree, this project has it’s flaws. The resulting comics is often crappy, rushed and basically not good enough.

Enter the new challenge.

Some might argue, but in my opinion 24/24 is a lot easier than 46/46.

46 pages in 46 days that is. A full european-sized comic album, created in a steady pace of one page per day. 46 days, merely a month and a half. How is this harder? Well, for 24 hour comic you have to sacrifice just one day. And a night. For 46 day comic you have to sacrifice 46 days. Well, maybe not whole days, but most of working hours. And you have to stay on track all the time. There will come days that you just can’t draw. Or you shouldn’t. Maybe someone’s birthday party, maybe a sporting event, maybe a Sunday dinner at your parents’ house. And then you have to just work through it. If you don’t do a page one day, you have to do two the next day. No excuses.

I started on June 15th and finished on July 30th and that gives a nice, round number of 46 days. Some might argue that this kind of work is also rushed and crappy. Well, you be the judge.

The limit of one page per day gives enough time to do that the right way. At least in my opinion. I admit, this challenge is hard, but the payoff is well worth it. Not only did I get a comic book, which is already in the publishing house (coming out in s eptember), but there are other, even more important benefits.

I freed my mind. I know I can do more than I thought I could.

I know I can work harder. It is doable. I feel that I can do anything after this.

I feel ready.

Do I feel like something important happened? Yes, I do. Here’s an obligatory photo of one proud self time-stamping this occasion.



the cast – addendum


So one of the actors was complaining that none of his friends were able to recognize him from that cast picture I posted two days ago.

Here he is seen in another scene. Hope this helps.


Next Page »