Submachine Card Game, recenzja w Magazynie Plansza
June 4, 2025
Retro, taktyka i klaustrofobia.
Siedzisz przy stole, a zamiast chipsów i coli przed tobą rozkłada się labirynt. Pokręcony, klaustrofobiczny, retro-abstrakcyjny labirynt jak escape roomie, tyle że wyjść może tylko jedna osoba. Czujesz? Na pierwszy rzut oka można pomyśleć: „o, domino”, ale nie daj się zwieść – pod tą pozorną prostotą czai się solidny, taktyczny tytuł z klimatycznym pazurem.
Witaj w maszynie.
Submachine to kompaktowa, kieszonkowokarciana przygoda autorstwa Mateusza Skutnika, w której 2–5 graczy wspólnie buduje labirynt pokoi, ale każdy kombinuje, żeby to właśnie on pozbył się kart jako pierwszy. Gra bazuje na legendarnej serii komputerowych przygodówek, które od 2005 do 2015 roku karmiły nasze mózgi
logicznymi zagadkami i fabularną enigmatycznością. Po kapitalnym remasterze z 2023 na Steamie, Submachine wróciło na salony, a teraz robi to samo na stołach. I robi to z klasą.
Mechanika jak szwajcarski zegarek postapo
Mamy dwa rodzaje kart: 64 to pokoje, reszta (36) to funkcje specjalne. Ilustracje są minimalistyczne, ale bardzo klimatyczne – w sam raz dla fanów surowej estetyki Submachine. Każda karta ma swoje ikonki i oznaczenia, które szybko można zapamiętać i łatwo rozpoznać. Tury są szybkie i pełne decyzji. Każdy z graczy
zaczyna z 9 kartami. Rozgrywka zaczyna się, gdy ktoś zagra pierwszą kartę pokoju, rozpoczynając budowę wspólnego labiryntu. Od tej pory gracze dokładają kolejne karty pokoi – ale tylko tam, gdzie na obu kartach zgadzają się otwarte drzwi, wysunięte drabiny i puste ściany. Wszystko musi pasować.
Do tego dochodzą karty funkcyjne i tu zaczyna się zabawa. Mamy dwie główne grupy: nakładkowe, które modyfikują przestrzeń na planszy, i jednorazowe, które zagrywa się z ręki i po użyciu lądują na stosie kart odrzuconych (albo przed graczem, jeśli mają efekt opóźniony). To dzięki nim labirynt żyje, przekształca się
i zaskakuje.
Karty funkcyjne to sól tej gry – z nich rodzą się nieoczywiste decyzje, blokady i ratujące otwarcia.
Regrywalność? O tak!
Tutaj naprawdę czuć potencjał na dziesiątki partii. Układ labiryntu nigdy nie będzie taki sam, kombinacje funkcjonalnych kart potrafią zmieniać przebieg gry, a do tego dochodzi tryb solo – idealny, żeby przetestować własne zdolności planowania w pojedynkę.
Submachine to gra, która nie zawodzi. Początkowo wygląda jak domino, ale pod maską ma całą maszynownię możliwości. Jest w niej klimat, jest wyzwanie, jest regrywalność. I co najważniejsze – ma duszę. Taką lekko pękniętą, pokrytą kurzem i z notatką „Don’t trust anyone” wciśniętą między karty.
Dla mnie – absolutny must have. Tytuł, który trafia na półkę gier szybkich i dobrych, bo daje dokładnie to, czego szukam w grach planszowych: taktykę i uczucie, że właśnie zrobiłem coś sprytnego.
p
[source]
Czasami człowiek orientuje się, że czegoś mocno mu brakowało dopiero wtedy, kiedy ponownie się z tym czymś zetknie. Tak poczułem się w trakcie lektury “Ostatniego Blakiego” Mateusza Skutnika. Z pierwszym albumem o Panu Blakim (komiksy o nim współtworzył wtedy Karol Konwerski) polscy czytelnicy mogli się zapoznać już dwadzieścia lat temu. Krótkie historie o lubującym się w rozważaniach, ubranym na czarno jegomościu ze spiczastymi uszami ujmowały urokliwym zderzeniem filozofii ze życiem codziennym. Połączenie czarnego humoru i narzekań na codzienność z poetycką aurą zawsze wychodziły Skutnikowi znakomicie. “Blaki Czwórka” ukazał się w 2014 roku, więc większość z nas myślała, że autor już na zawsze porzucił swoje alter ego. Jednak oto mamy dowód, że postanowił wrócić do niego po raz ostatni (osobiście mam nadzieję, że to jednak nieprawda). Blaki jest odpowiednio starszy i jeszcze częściej myśli o przemijaniu oraz walce z poczuciem bezsensowności działań. Egzystencjalnego smutku jest tu więcej, ale pojawiają się także chwile zachwytu z najprostszych spraw, jak chociażby spędzania czasu z rodziną. Skutnik dalej potrafi świetnie uderzyć w sedno problemów “każdego z nas” używając do tego swojego charakterystycznego rzewnego stylu narracji. Bardzo lubię emocjonalny stan, w jaki wprawiają mnie te komiksy — coś pomiędzy “trochę z niego maruda” a “kurde, jednak ma chłop rację”. Polecam wrażliwcom, szczególnie tym miewającym problemy z wyrażaniem emocji wprost. Pan Blaki Was wszystkich rozumie. Mieszkańcy Gdańska Wrzeszcza mogą ten komiks docenić jeszcze bardziej, bo pewnie rozpoznają znajome uliczki i budynki.
