Rewolucje powróciły. Dosłownie i w przenośni – bowiem jednym z tematów, który podejmuje Mateusz Skutnik w najnowszym tomie swojego cyklu jest rewolucyjna rola nauki, która potrafi przecierać zupełnie nowe szlaki w rozwoju ludzkości. Otwarte przez nią drogi nie zawsze jednak prowadzą do świetlanej przyszłości. Czasem przynoszą ze sobą nastrój grozy i niesamowitości, niepokoju i niepewności.

Autor powtórnie wykorzystał plansze z poprzednich Rewolucji, jednakże dzięki obróbce graficznej zyskały one zupełnie nowy wymiar. Dopiero ich porównanie uświadamia w pełni czytelnikowi ewolucję, jaką przeszedł jego styl w ciągu ostatnich kilku lat. Skutnik pozostaje wierny wypracowanemu przez siebie sumarycznemu sposobowi traktowania postaci, jednakże w obrębie innych środków formalnych ostatnie trzy tomy przyniosły istną rewolucję. Śmiało kładziony kolor zastąpił minimalistyczne, niemal jednolite plenery. Nie oznacza to jednak, że Skutnik przestał być konsekwentny w swoich kolorystycznych wyborach. Wręcz przeciwnie – barwy są dość ograniczone, zestawione kontrastowo, w pojedynczym kadrze dominuje w sposób widoczny jeden kolor. Jednak w pozornych monolitach plansz pojawiają się wyraziste kontrapunkty barwne – zielenie pośród fioletów, żółcie wśród błękitów. Autor doskonale wykorzystuje świetliste, czyste barwy właściwe akwareli, ale jednocześnie udaje mu się zbudować konstrukcję chromatyczną o wielu poziomach. Nie zadowala się zwykłą zmianą waloru, różnicuje także natężenie i temperaturę barw.

W sferze fabularnej album pozostaje dla mnie sporym zaskoczeniem. Umiejętne wykorzystanie wątków z poprzednich części cyklu, domknięcie ich za pomocą niespodziewanej klamry to z pewnością fakt, który zostanie doceniony przez fanów Rewolucji. Jednocześnie chciałabym zwrócić uwagę na „gościnny występ” Szymona Holcmana w roli scenarzysty. Fabuła wymyślona przez niego bardzo dobrze wpisuje się w znaną nam atmosferę niesamowitości, suspensu i absurdu, jaką przesycona jest cała seria. W najnowszym albumie śmiało wykorzystuje atrybuty znane z popularnej literatury steampunkowej, jednakże magia technologii nie jest dla autora najistotniejsza. To, co najważniejsze, wydarza się na styku człowiek – maszyna. Relacje przedstawione przez Skutnika pomiędzy tymi dwoma rodzajami bohaterów są bardzo subtelne i niejednoznaczne. Ponadto pojawiają się dwa momenty skrajnej samotności – jeden, kiedy rozbitkowie są odizolowani od wszelkiej technologii, a drugi, kiedy to maszyna zamyka w sztucznym, alienującym kokonie człowieka. Prezentuje również przed oczami czytelnika cały wachlarz sytuacji pośrednich, od fascynacji dziecka kosmosem, po bezkompromisowe dążenie do poznania wszechrzeczy. Codzienność zwykłego konstruktora ilustruje przede wszystkim epizod autorstwa Szymona Holcmana, ale na tle obyczajowego sztafażu powstaje w finale dziełko mogące być ironicznym komentarzem do słynnych praw Murphy’ego.
Niewątpliwie Rewolucje: W kosmosie są kolejnych udanym tomem w dorobku Mateusza Skutnika, to jednak mogą stanowić dla czytelnika wymagającą lekturę. Nie zmienia to jednak faktu, że każda minuta spędzona nad skrupulatnie rozrysowanymi planszami nie będzie stracona.

Ania Stańczyk

Zeszły śniegi (przynajmniej u nas) i czas się zabrać do roboty, festiwal w Warszawie za rogiem a tu trzeba album namalować. Tak więc tego, zaczynamy. Czas zapolować na jakąś planszę roku znowu.

Sygnowana nazwiskiem Mateusza Skutnika seria Rewolucje to bez wątpienia jedna z najsolidniejszych, najpopularniejszych i najlepszych marek na polskim rynku komiksowym. W latach 2004-2006 nakładem wydawnictwa Egmont ukazały się cztery tomy:Parabola, Elipsa, Monochrom i Syntagma. W roku 2010 pod szyldem Mroja Press pojawił się album Dwa dni, a od 2011Rewolucje trafiają do czytelników dzięki wydawnictwu Timof Comics. Dwa poprzednie tomy – Na morzu i We mgle – Mateusz Skutnik namalował do scenariusza Jerzego Szyłaka, tom najnowszy – W kosmosie – w większości stworzył do własnego skryptu, poza rozdziałem trzecim, do którego scenariusz rozpisał Szymon Holcman.

Po drugiej stronie nieboskłonu
Historie z serii Rewolucje to opowieści osadzone w okresie technicznego przełomu oraz przewrotu światopoglądowego. To czas, kiedy niestrudzeni naukowcy badają nieodgadnione tajemnice wszechświata, wybitni wynalazcy poszukują sposobów na okiełznanie prawideł natury, a nieugięci podróżnicy przecierają drogi wiodące do niezbadanych części planety. Przewaga człowieka nad przyrodą wydaje się być bezdyskusyjna. Mimo że siły natury wcześniej często weryfikowały przekonanie o wyższości cudów techniki nad cudami świata, przyszedł również czas na odkrycie tego, co znajduje się po drugiej stronie nieboskłonu.
Najnowszy tom Rewolucji składa się z sześciu rozdziałów. Pierwszy opowiada o długotrwałych przygotowaniach i dziewiczym starcie w kosmos rakiety z kosmonautą na pokładzie. Drugi epizod to historia naukowca szukającego niezbędnych do swoich badań i pomiarów wskazówek pozostawionych na ścianach wiejskich kapliczek. Trzeci rozdział ogniskuje się wokół wymykającego się spod kontroli robota w kształcie kostki i jego nieszczęsnego konstruktora. Część czwarta to historia katastrofy morskiej, gdzie z tonącego statku z życiem uchodzi tylko dziecko i tajemniczy nieznajomy. Historyjka piąta to opowieść o popularnym i lubianym przez media uczonym, który po spodziewanym fiasku swojego eksperymentu naukowego podejmuje próbę samobójczą. Natomiast epizod szósty to wybuchowy finał wszystkich poprzedzających go opowiadań.

Sześć historii – jedna jakość
Każdy z tych różnorodnych rozdziałów z powodzeniem może funkcjonować jako niezależna całość. Zresztą trzy z nich były publikowane już wcześniej w takiej właśnie formie i opatrzone odrębnymi tytułami. I tak rozdział drugi pod tytułem Rewolucje ukazał się jako czarno-biały niemy komiks w przygotowanej przez słoweński magazyn Stripburger w listopadzie 2009 roku międzynarodowej antologii Greetings from Cartoonia – the Essential Guide of the Land of Comics, tom trzeci pod tytułem Robot opublikowany został jako czarno-biały komiks w kolejnej antologii magazynu z Lublany zatytułowanej Workburger w styczniu 2013 roku, zaś tom czwarty pod tytułem Sztorm wydrukowany został w czerni i bieli na kartach pierwszego numeru polskiego magazynu komiksowego Profanum w październiku 2012 roku.
Mimo że każdy z tych rozdziałów pozornie jest oderwaną historyjką, w każdym z nich znajdują się elementy wspólne, które pozwalają nie tylko połączyć poszczególne części w pełnowymiarową opowieść na różnych płaszczyznach, ale i pożenić je z elementami znanymi z wcześniejszych tomów Rewolucji. Wystarczy przypomnieć choćby myślicieli z ogromnymi świecącymi głowami, naukowców pracujących nad wystrzeleniem w kosmos rakiety czy będące obiektem pożądania wielu badaczy karty tajemniczego rękopisu, aby powiązać pewne istotne fakty. A tym podobnych drobiazgów, poszlak, rekwizytów czy nazwisk postaci pojawiających się na kartach komiksu W kosmosie jakby mimochodem, gdzieś w tle lub na marginesie, występuje znacznie więcej. Odszukanie każdego z nich i zespolenie fragmentarycznie prowadzonej narracji w spójną historię przynosi sporo satysfakcji z lektury.
W każdej części albumu w wyniku starań naukowców i działania ich wynalazków przenosimy się wraz z bohaterami w jednym czasie do odmiennych przestrzeni. Elementem wspólnym tych różnych wymiarów są intrygujące sześciany pokryte tajemniczymi inskrypcjami sporządzonymi w nieznanych językach. Czy fuzja kostek doprowadzi do scalenia czasoprzestrzeni? Czy może zintegrowanie brył spowoduje przemieszanie wielu wymiarów? A może do żadnej integracji nie może dojść ze względu na element niepasujący do całej tej skomplikowanej układanki? Enigmatyczne zakończenie ósmego tomu Rewolucji z jednej strony może nieco rozczarowywać i irytować, ale z drugiej strony może również zachęcać do ponownego zapoznania się z treścią komiksu, a tym samym multiplikować wielość odczytań. Pewnie każde z nich jest po części prawdziwe, bo tropów interpretacyjnych jest całkiem sporo. Sam wniosek, który można wysnuć z całej opowieści bynajmniej nie napawa optymizmem. Wręcz przeciwnie: zmusza do chwili przygnębiająco gorzkiej refleksji nad kondycją natury człowieka we współczesnym świecie i pogmatwanej celowości jego najważniejszych działań.

Groteskowy steampunk
Graficznie album przedstawia się wprost znakomicie. Oryginalny styl rysunków Mateusza Skutnika przejawiający się w cienkich uproszczonych kreskach czarnego tuszu oraz pastelowych odcieniach kolorów nałożonych za pomocą farb akwarelowych podkreśla oniryczność i groteskowość opowiadanych historii. Ponieważ trzy opowieści powstały kilka lat wcześniej, autor zdecydował się nanieść na nie modyfikacje mające na celu ujednolicenie ich formy graficznej z zupełnie nowym materiałem. O ile w historiach Robot i Sztorm zmiany miały charakter raczej kosmetyczny, o tyle rozdział drugi wymagał solidnej aktualizacji polegającej na przemalowaniu 20 stron z wersji ołówkowo-akwarelowej na wersję tuszowaną. Dodatkowo na uwagę zasługuje jakość wydania: niemal stu stronicowy album dużego formatu wydrukowany w pełnym kolorze na grubym kredowym papierze i oprawiony w sztywną okładkę wywołuje poczucie obcowania z pięknym przedmiotem, a wyraźnie widoczna na wydrukach tekstura grubego papieru akwarelowego sprawia wrażenie przeglądania oryginalnych plansz komiksu. Słowem: wizualna uczta.
Najmocniejszą stroną serii Rewolucje od samego początku były alternatywne historie powstawania wynalazków ludzkości dobrze znanych i powszechnie dziś wykorzystywanych lub dzieje urządzeń, które historia nauki zupełnie pominęła, oraz osadzenie wszystkich wydarzeń w rzeczywistości, która do złudzenia przypomina naszą codzienność, jednak po bliższym przyjrzeniu się stanowi rzeczywistość całkowicie odmienną. Dzięki temu komiksy Mateusza Skutnika spełniały założenia steampunka jako stylistycznego nurtu w fantastyce naukowej, a jednocześnie stanowiły rodzaj współczesnych baśni przepełnionych niepokojem, dozą ironii i przejawami okrucieństwa. Niewytłumaczalne zawirowania czasu i przestrzeni, niespotykane maszyny konstruowane w zacisznych gabinetach oraz ludzie dokonujący czynów wyprzedzających ich epokę o dziesiątki lat – tego wszystkiego nie brakuje również w albumie Rewolucje: W kosmosie. Zagorzali fani serii nie powinni być zatem zawiedzeni. Tym bardziej mogą już teraz wyczekiwać tomu dziewiątego Rewolucji zatytułowanego Pod śniegiem, który zapowiadany jest na tegoroczny Międzynarodowy Festiwal Komiksu i Gier w Łodzi. Z kosmosu spadniemy razem ze śniegiem.

Mały Dan

Looks like I started a new secular tradition last year with the summation of 2012. Let’s take a look at 2013 through the promises I made at the beginning of the year.

plan A) Is to create 4 games this year, these are, in chronological order: Daymare Town 4, 10 gnomes in Dubrovnik, Submachine 9 and Where is 2014?

Well, almost. Submachine 9 didn’t happen this year, but Daymare Town 4 was exceptionally big (as in: biggest game I’ve ever done).

Besides this I also intend on doing Rewolucje 8: in Space (Rewolucje w Kosmosie) of which I have already 46 finished pages. I could call it a wrap and just publish it as it is. I could. But I won’t. This album needs another 40 pages or so.

Yes. New Rewolucje album was finished and released in December. A bit late this year, but that’s because DMT4 took so long to finish. That game really took a major chunk of time this year. Turns out this album needed 36 additional pages, so I was almost right with my blind calculation. Since we’re talking about comics, there was also another album released in May – Tetrastych. But that’s the fallout of insane number of 118 pages created in 2012. To put that in perspective – this year I made only 37 pages (one being a short comics about Blaki for Zeszyty Komiksowe).

plan B) Once I’m sure that plan A will be fulfilled, there are other smaller side jobs. Those include: further expansion of the subnet,

Yes. In fact, that expansion happened right there in January 2012. Since then the Subnet got rebranded to Submachine Universe, and as of now is dormant, but this will change in 2014. More on this below.

creating specific series oriented websites for all major ones, such as Covert Front, 10 gnomes, Daymare Town etc. I’d like to move away from the regular online games portal and create game hubs for each series. The one I did for the Fog Fall was received warmly and I think it’s a good direction for the future of our catalogue,

Yes! That happened too. Not only that – I moved away from the pastel stories brand and now all my stuff is under my own name on mateuszskutnik.com, which is the most logical progression I can think of. Pastel Games got redesigned by me as well. All games have their own cozy little homes. There are no doubles anymore – if you want to play my games from under pastel games website – you just jump over to my site. Simple as that.

releasing HD versions of older Submachines, starting with Submachine 6 HD,

Yeah, that… Starting and finishing with Submachine 6 HD. Not that I couldn’t release more, in fact I’ve got two ready – was just waiting for a good release time which kind of didn’t come in 2013. More on this below.

finishing the “mission to…” series,

Lol, nope. Not even close.

other small games (also trying to empty my to-do catalogue).

Yeah, right. Emptying my to-do catalogue. Well, one thing happened, and a significant one. Daymare Cat was a major success, despite being a small off-the-main-series addition to the daymare lore. I attribute that to Cat Jahnke, who created this beautiful song to be used in game. Without it – the perfect storm wouldn’t happen and this game wouldn’t sail as far as it did.

plan C) If time is kind enough I’d like to start painting another Blaki comic album. That would be fourth of the series and I’ve got it all written and sketched right here in my notebook.

Lol, nope. Time wasn’t kind. Or maybe it’s me just getting old. I know that I’ve done significantly less work than year before, but I feel that it was more tiresome. But that only means that I’ll create this album in 2014. In fact – right now. I’ll be making it simultaneously with Submachine 9 in January and February. Well, I already started talking about the future, we can stop with those settlements with the past and talk about what’s going to happen next.

Ok, let’s talk business.

1. game wise:

• Submachine 9, obviously. It’s already somewhat developed, so I should finish it in January (or February, don’t hold my word for it);
• further expansion of the Submachine Universe. Yes, as before – more locations. It’s at 90 locations total right now – I want to go up to 100 and then stop (for a while at least). Maybe add another layer of puzzles to it. Who knows (well, me in the future knows).
• Where is 2015? Am I being held hostage to making one of these each year till the end of my time? Well yes, yes I am.
• HD versions of older games, starting with DMT3 and Sub5. Both are ready to ship, I’ll probably release one  around the 15th of each month. The plan covers DMT2 and DMT1 (in that order) and also going down the list of Submachines. Sub4 – for sure. Others if I have time. Oh, almost forgot – I’ll be releasing Sub5 Hd as is, without additional puzzles or graphic changes – I just can’t spare time for the possible changes.
• Dare I say smaller games? Like, maybe more mission to… games? Yes, I dare.
• Submachine 10: the Exit. The last in the main series. I want to at least start making it this year. I don’t believe I’ll finish it in 2014, but let’s just wait and see.

2. comic book wise:

• Blaki 4 (60 pages)
• Rewolucje 9: under the Snow (at least 46 pages)
• If I’m healthy at the time – I want to attend another 24 hour comic book event. That’s in October.  This year I’ll be making Blaki 5 – another Blaki album which is being written and sketched right now. Who’s writing it? Well me, naturally. Why this choice for 24hcd? Because it’s black and white and it’ll be easier to do than then full color comics I was doing previously. Too much hustle with all them paints, waters, papers, brushes and what have you. Painting Blaki in black and white will be swift and clean, ninja style.

So the plan is simple – do all this and be happy.

And here we are, 2014 – another transitional year. Another year of closure and waiting for bigger things to come in upcoming years. Well, waiting is a bad word.

Once again – happy 2014. It’ll be a good one.

Można było się spodziewać, że prędzej czy później bohaterowie „Rewolucji” zaczną myśleć o wyprawach w kosmos. Ten moment właśnie nadszedł.

Tak. To musiało się stać. Mateusz Skutnik, by dopełnić obrazu dziejących się cywilizacyjnych rewolucji, nie mógł uciec od tematyki kosmicznej. No bo czy jest coś piękniejszego niż spełnienie marzeń, by spojrzeć na nasz glob z przestrzeni kosmicznej? Marzenie to przeplata się przez sześć nowelek tworzących najnowszy tom „rewolucyjnego” cyklu. W jednej z nich „lunatyk po wsiach chodzi i ogląda kapliczki”. W innej widzimy naukowca, który nie kończy dnia bez trzech czwartych pomarańczy, szklanki mleka koziego z miodem i prasówki gazet z dnia poprzedniego. W kolejnej próbującego uruchomić swoją machinę – jedną z setek ustawionych w hali – szaleńca, który gotów jest poświecić zdrowe zmysły, by tylko jego urządzenie oderwało się od powierzchni Ziemi. Wreszcie twórcow najnowszego prototypu rakiety, którym do pełni szczęścia brakuje jeszcze tylko odpowiedniej mieszanki paliwowej, pozwalającej wynieść wynalazek na orbitę. Dostajemy zestaw szaleńców, wariatów, ogarniętych chęcią sukcesu… A może po prostu marzycieli? (more…)

Rewolucje 8: w Kosmosie

scenariusz: Mateusz Skutnik, Szymon Holcman | rysunki: Mateusz Skutnik

trailer | sample pages | 24h 2013 | mfk aftermath

finish timestamp | unpacking | sketch | upgrade

W dobie silnika parowego, pylonów elektryczności, sieci sterowców oplatającej cały glob, przenośnej telefonii linowej i radia cóż jeszcze zostało do odkrycia? Kolektywy wynalazców coraz częściej zwracają swój wzrok w górę, do gwiazd, myśląc o pokonaniu ostatecznej bariery. Któż nie chciałby odkryć co kryje się za kurtyną nieboskłonu?

recenzje:

• Andrzej Kłopotowski na Independent.pl
• Mały Dan na Komiks.Polter.pl
• Ania Stańczyk na Paradoks.net.pl
• Mirosław Skrzydło na Hatak.pl
• Marcin Kaminski na Onet.pl
• Mirosław Skrzydło na Gildii Komiksu

Przygarnij kotka, mówili.
Będzie wspaniale, mówili.
Gdzie oni teraz są, muszę ich znaleźć i dać im w ryj.
Jakiś czas temu stwierdziłem że zrobię inwentaryzację swoich komiksów bo jakoś mi się nie zgadzała liczba egzemplarzy w sklepie z tym co było w kartonach. WIęc patrzę w ten jeden stosik, patrzę i nie wierzę – nalane. I to tak nie że ostatnio, tylko niedgysiej. Tak że zdążyło wyschnąć. Taki siur ninja, przyczajony, ukryty, zabunkrowany jak beczki z odpadami radioaktywnymi w lesie.
Ok, ja rozumiem, szczać po kątach kocia rzecz, przecież kuweta to tylko taki umowny termin, kuweta to stan umysłu a nie miejsce.
Ale.
Te komiksy były zafolijkowane. Elegancko. Więc jak bardzo trzeba być kocim chujkiem i zaszczać tak, żeby dostało się do środka paczki i zalało komiksy?

(more…)